حضرت علی (ع) می فرمایند: «خداوند هرگاه خیری بر بنده اش بخواهد به او کم خوابی و کم خوری و کم حرفی را تلقین می کند». دانش پزشکی ظرف چند دهه اخیر موفق به اکتشاف مهمی پیرامون خواب شده است و آن کشف بخشی مهم در طول خواب انسان به نام خواب rem بوده است. پس از آنکه حدود 45 دقیقه از به خواب رفتن انسان گذشت، مرحله rem آغاز می شود و به مدت کوتاهی حدود 10 تا 15 دقیقه ادامه می یابد. در طول مرحله rem از خواب، به طرز اسرارآمیزی تمام عضلات اسکلتی بدن از کار می افتد و شخص کاملاً بی حرکت می شود و نوار مغزی شخص به جای حالت خواب، حالت بیداری کامل را نشان می دهد، بطوری که در این حالت مغز از فعالیت بالایی برخوردار است. در طی rem درجه حرارت بدن و ضربان قلب به طور غیر منتظره بالا می رود و حرکات سریعی در چشمان فرد دیده می شود که وجه تسمیه این مرحله نیز می باشد مرحله حرکات سریع چشم (rapid eye movement) و چنانچه شخص را در این حالت بیدار کنیم به احتمال بسیار قوی ابراز می کند که در حال خواب دیدن بوده است. مرحله rem پس از 10 تا 15 دقیقه متوقف می¬شود و پس از آن در طول خواب و به طور دوره ای و منظم تکرار می شود. با این وجود کل دوران rem در طول یک خواب 8 ساعتی در اشخاص طبیعی 90 دقیقه خواهد بود و قسمت اعظم آن در ساعات نزدیک به صبح به وقوع می پیوندد. امروزه دانش پزشکی به اثبات رسانده است که در بیماری افسردگی یکی از تظاهرات مهم، افزایش یافتن طول خواب rem نسبت به میزان طبیعی است بطوری که شخص افسرده به میزان بیش از سایر اشخاص خواب می بیند. یعنی زمان بیشتری را در مرحله rem به سر می برد. از این جهت یک مبنای مهم در تولید داروهای ضد افسردگی، ایجاد داروهایی است که کاهش دهنده مرحله rem خواب باشند. (از جمله داروهای ضد افسردگی 3حلقه ای) علاوه بر این یک روش درمانی جدید برای بیماران افسرده، بیدار نگه داشتن آنها، برای کاهش میزان rem می باشد. زمان نماز صبح که در سوره مبارکه (اسرا) با عنوان «ان قرآن الفجر کان مشهودا» از آن نام برده شده است و مورد تأکید فراوان می باشد، بگونه ای قرار گرفته است که سبب کاهش دادن قابل ملاحظه ای میزان خواب rem در اشخاص می شود. همانطور که خواندید قسمت اعظم خواب rem در حوالی صبح به وقوع می پیوندد و چنانچه شخص خود را ملزم به بیداری صبحگاهی کند در حقیقت جلوی ورود خود به مرحله قابل توجهی از خواب rem را گرفته است. از این جهت بیداری صبحگاهی برای نماز، خود به تنهایی می تواند به عنوان واکسنی در پیشگیری از افسردگی و حتی دارویی در درمان افسردگی مطرح باشد. لازم به توضیح است که خواب rem در حد تعادل برای سلامت و رفع خستگی لازم است اما زیادی آن منجر به مشکلات مختلف از جمله افسردگی می شود و نقش نماز به عنوان متعادل کننده میزان rem مطرح است.

منبع : iran-nlp